موشک سفیر و آرزوهای ما ایرانیان در فضا

گرچه دیر ولی بالاخره فرصتی شد تا مطلبی در مورد حادثه مهمی که در حیطه فضا برای کشورمان رخ داد در وبلاگ درج نماییم. البته در اولین روزها فکر می کردیم با پوشش خبری وسیعی که رسانه های داخلی بر موضوع پرتاب موشک سفیر دادند احتیاجی به چنین مطلبی نخواهد بود. اما طی این چند روز سئوالات بسیاری از طرف دوستان و دانشجویان مطرح می شد که نشان می داد رسانه های داخلی وظیفه خبر رسانی خود را تنها در یک بخش خلاصه کرده و پوشش بخش علمی و فنی این مسئله بسیار ضعیف بوده است.
در 15 بهمن ماه امسال ایران اولین موشک فضا یی مدار پایین خود را از یک سکوی پرتاب داخلی در شمال شرق کشور پرتاب کرد. کاوشگر سوار شده بر موشک اطلاعاتی را به صورت آنی از ارتفاع 250 کیلومتری به زمین ارسال نمود. این پرتاب آزمایشی اولین قدم بزرگ در راه رسیدن به اهداف برنامه های فضایی ایران و در راس آنها ماهواره امید خواهد بود. ماهواره امید قرار است که در ارتفاع 650 کیلومتری و در یک مدار نزدیک قطبی قرار گیرد که به این صورت هر 24 ساعت 6 بار از روی ایران گذر خواهد کرد.
برنامه های فضایی ایران از سال های پیش شروع شده اند. شاید بتوان شروع این موضوع را پیوستن ایران به 17 کشور موسسس کمیته بین المللی همکاری های فضایی در 1958 م دانست که بعد ها به کمیته استفاده صلح آمیز از فضا (COPUOS) تغییر نام داد. در سال 1381 سازمان فضایی ایران (ISA) پیرو مصوبه مجلس تشکیل گردید که به عنوان راس تمامی فعالیت های فضایی قرار گرفت. ظرفیت سازی، تحقیق و تبادل تجربیات، و توسعه توانایی های ملی در استفاده از این فن آوری اهداف اصلی این برنامه هستند که در قالب برنامه های میان مدت و بلند مدت طراحی شده اند.
در اولین مراحل ISA به فکر ظرفیت سازی و کسب تجربه بود به همین خاطر با همکاری ایتالیا اولین ماهواره مخابراتی که مصباح نامیده شد ساخته شد. و بالاخره طبق گزارشات اولین ماهواره کاملا ایرانی به نام سینا ی 1 توسط یک موشک روسی در ارتفاع 700 کیلومتری قرار گرفت. این ماهواره چند منظوره بود و هم قابلیتهای سنجش از دور و همچنین مخابراتی داشت. (گرچه خبر چندانی بعدها از آن منتشر نشد!؟)
علاوه بر ماهواره امید قراردادی هم با تایلند و چین برای ساخت ماهواره SMMS (Small Multi-Mission Satellite) بسته شده است که هدف اصلی آن پایش حوادث طبیعی و محیطی است. ماهواره SMMS در مداری خورشید آهنگ با وزنی نسبتا کم (حدود 500 کیلوگرم) با ارتفاع 650 کیلومتر قرار خواهد گرفت. علاوه بر اینها قول تولید چهار ماهواره به نامهای زهره،پارس، سپهر و ZS4 هم شنیده شده است که اگر به عمل برسد انقلابی در تاریخ فن آوری فضایی در ایران خواهد بود.
علاوه بر بخش فضایی قسمت زمینی نیز در سازمان فضایی مورد توجه قرار گرفته است. در این بخش امکانات جدیدی جهت اخذ داده ها فراهم شده اند که در قالب ایستگاه های ارتباطی و انتقالی در بومهن، اسد آباد و اصفهان قرار گرفته اند. ایستگاه قدیمی دریافت تصاویر TM در ماهدشت کرج نیز تجهیز خواهد شد تا به عنوان مرکز فضایی ماهدشت فعالیت خود را از سر گیرد. این ایستگاه در قبل از انقلاب توسط آمریکاییها به منظور اخذ تصاویر ماهواره Landsat ایجاد شده بود که به علت بروز مشکلات سیاسی بین دو کشور پروژه متوقف شد.
خبرهایی از این دست برای ما ایرانیان که سالهاست پیشرفت دیگران و تسخیر فضا توسط آنها را به نظاره نشسته ایم بسیار غرور آمیز و فرح بخش است. ولی یادمان باشد که تا رسیدن به حالتی پایدار و دور شدن از حالت سعی و خطا راهی دراز پیش رو داریم که تنها با تدبیر و تحقیقی و کوشش طی خواهد شد. به امید چنین روزی ....