ژئواینفو: اطلاعات موضوعی علوم ژئوماتیک

اطلاعات موضوعی و خبرهای مفید و مهم در مورد شاخه های مختلف علوم ژئوماتیک که معمولا به طور پراکنده وجود دارد.( رستمی و فاطمی)

ژئواینفو: اطلاعات موضوعی علوم ژئوماتیک

اطلاعات موضوعی و خبرهای مفید و مهم در مورد شاخه های مختلف علوم ژئوماتیک که معمولا به طور پراکنده وجود دارد.( رستمی و فاطمی)

فضاپیمایLCROSS ، یازده ثانیه زودتر برخورد می کند.

سازمان فضایی ناسا اعلام کرد زمان دقیق برخورد فضاپیما LCROSS و مدارگرد LRO ، یازده ثانیه زودتر از زمان قبلی است. 

 زمان دقیق برخورد به وقت ایران برای برخورد راکت، ساعت 15 و 1 دقیقه و 19 ثانیه فردا جمعه می باشد. 

و زمان دقیق برخورد فضاپیما به وقت ایران ساعت 15 و 5 دقیقه و 45 ثانیه فردا جمعه می باشد.  

   

 

حیف که در این زمان، 4 ساعت از غروب ماه گذشته و ما نمی توانیم مثل امریکا و افریقا شاهد این برخورد از روی زمین باشیم.  اما خوشبختانه ناسا اعلام کرده که این برخورد در Face book و سایتهای اینترنت قرار خواهد داد. البته اگر این سایتها فیلتر نباشند! موفق به دیدن این برخورد خواهیم بود.

 تلسکوپ فضایی هابل و ده ها تلسکوپ زمینی منتظر این برخورد تاریخی برای اثبات یخ از نوع آب در اعماق خاک حفره های ماه هستند. 

 دانشمند از طریق شبیه سازی و مدلسازی پیش بینی می کنند تا پس یک دقیقه از برخورد نور و گرمای انفجار وجود دارد. 

پس از 10 دقیقه یخ مورد انتظار تصعید خواهد شد و در نهایت پس از یک ساعت دود و خاکستری که تا کیلومترها در اطراف دهانه کابئوس در جنوب ماه پخش شده است، فروکش خواهد کرد: 

  

 

۵ روز و ۲۱ ساعت تا برخورد LCROSS با ماه

فضا پیما LCROSS که در خرداد ماه مأموریت خود را به سوی ماه شروع کرد، پس از طی مسیر از قبل تعیین شده، به کمک یک نقطه فرار جاذبی در مسیر خود در مجاوت ماه، توانست یک مدار مناسب پیدا کرده و آماده برخورد با ماه شود: 

شمارش معکوس و برنامه ها از قبل تعیین شده، با کمی تغییر برای برخورد راکت حامل و خودش با یکی از حفره های ماه به قطر حدود 100 کیلومتر آغاز شده است. 

برنامه ای که با هدف تعیین آب و یخ در اعماق خاک این حفره ها از طریق مشاهدات یک مدارگرد در سطح ماه و تلسکوپهای زمینی در ایالات متحده، کانادا و مکزیک و ... صورت خواهد گرفت. 9 اکتبر ساعت 4 به وقت امریکا منتظر چنین حادثه ای هستیم که برای اولین بار بشر آنرا پیشنهاد و اجرا می کند.  

از نشانی زیر اخبار مربوطه را پیگیری کنید: 

http://www.nasa.gov/mission_pages/LCROSS/main/  

 

 

 

هند بودجه فضایی خود را افزایش می دهد

هند اعلام کرده است که بودجه فضایی خود را در سال جاری مالی افزایش می دهد. علیرغم بحران اقتصادی که گریبان گیر بسیاری از دولتها  منجمله هند شده است ، وزیر اقتصاد هند اعلام کرده است  که در بودجه سال مالی 2009- 2010 رشد اقتصادی 9 درصد پیش بینی شده است.  و در این میان رشد بودجه فضایی هند تعجب برانگیز است: 40 درصد بیشتر نسبت به سال قبل!


بودجه تحقیقات فضایی هند در سال جاری حدود 01/1 بیلیون دلار (هزار میلیون دلار) است. ISRO اعلام کرده است که عمده این مبلغ در تکمیل پروژه های در دست نظیر تولید نسل جدیدی از موشکهای ارسال ماهواره های سنگین وزن (حدود 4 تن) به مدارهای زمین مرجع خرج خواهد شد.


واقعا چرا هند اینقدر در صنعت هوا فضای خود سرمایه گذاری می کند؟ واقعا چرا؟

آتلانتیس به سلامت برگشت

بعد از واقعه دردناک انفجار شاتل کلمبیا در ژانویه 2003 و کشته شدن همه 7 سرنشین آن، تعمیرات تلسکوپ متوقف شد و تا سال قبل مجدداً برنامه مأموریتهای شاتل تعمیر تلسکوپ هابل از سر گفته شد.  

به دلیل خراب شدن سیستم ارسال داده در تلسکوپ، این مأموریت تا روز دوشنبه 23 اردیبهشت 88 به تعویق افتاد. شکاف 53 سانتیمتری ایجاد شده در قسمت سفالی شاتل در حین پرتاب و عبور قطعه 10 سانتیمتر بقایای ماهواره چینی منهدم شده در فضا و بدی آب و هوا (طوفان شدید) در مرکز فضایی کندی در فلوریدا، همه بدشانسی ناسا برای سلامت این مأموریت بود. 

اما خوشبختانه ساعت 20:09 دیشب بلاخره این شاتل در مرکز فضایی ادواردز کالیفرنیا به سلامت به زمین نشت.  

    

ما امیدواریم با وجود تعمیر تلسکوپ و جایگزینی دستگاه های جدید، بتوان فضا را با دید وسیع تر و با جزئیات بیشتر مشاهده نمود و روز به روز شاهد کشفیات جدید آن باشیم.

تلسکوپ هابل جانی تازه یافت

فضانوردانی که مشغول تعمیر و بروز رسانی تلسکوپ فضایی هابل هستند برای سومین بار جهت انجام تعمیراتی درون این سفینه اقدام به راهپیمایی فضایی کردند.

جان گرانسفلد، مکانیک ارشد و از مسافران شاتل آتلانتیس که جهت تغییر قطعات این تلسکوپ راهی مدار زمین شده، برای تعویض برخی مدارهای کامپیوتری این ماهواره، وارد بدنه آن شد.  نکته قابل توجه درباره عملیات اخیر آن بود که بر اساس طراحی سازندگان تلسکوپ هابل، هیچگاه قرار نبوده چنین تعمیری در فضا بر روی این سفینه صورت گیرد.

اندرو فیوستل، دیگر فضانورد ناسا نیز به آقای گرانسفلد، که فضانوردی 50 ساله است کمک کرد تا یک طیف سنج جدید را که ارزشی معادل 88 میلیون دلار دارد، بر روی تلسکوپ هابل کار بگذارند. در مرحله دیگری از این عملیات که در مجموع هفت ساعت طول کشید، آقای گرانسفلد به همراه اندرو فیوتسل که تخصص او زمین شناسی است، یک منبع تغذیه خارجی را نیز به هابل متصل کردند.

روز جمعه 15 مه فضانوردان در انجام یک ماموریت تعمیر بسیار حساس با مشکل مواجه شدند؛ قرار بود آنها یک دستگاه ژیروسکوپ (دَوَران سنج، که به تعیین موقعیت بر اساس تغییر شتاب حرکت کمک می کند) جدید را در تلسکوپ نصب کنند، اما دو عدد از قطعات جدید در محل خود جا نرفتند و فضانوردان مجبور شدند ژیروسکوپ های قدیمی را تعمیر و بازسازی کنند.

این مشکلات باعث شد مدت راهپیمایی فضایی آنها تا هشت ساعت ادامه یابد که تا کنون بی سابقه بوده است. مایک ماسیمینو، یکی دیگر از فضانوردان که در این عملیات شرکت داشت به خبرگزاری فرانسه گفت: "گاهی [در حین ماموریت] احساس می کردم در حال کشتی گرفتن با یک خرس هستم."

پیش از آنکه فضاپیمای آتلانتیس راهی مدار زمین شود، تنها یکی از سه دستگاه ژیروسکوپ هابل کار می کرد، اما در حال حاضر این سفینه به چهار ژیروسکوپ جدید و دو ژیروسکوپ تعمیر شده مجهز است. این تلسکوپ برای تعیین جهت صحیح دید خود به دو ژیروسکوپ نیاز دارد.

در تاریخ 19 ساله این تلسکوپ تا کنون 21 راهپیمایی فضایی جهت تعمیر و بروز رسانی آن انجام شده است.

در روز پنجشنبه 14 مه هم دوربین میدان عریض (Wide Field Camera) این سفینه با دوربینی تازه تعویض شد که به این ترتیب تلسکوپ هابل قادر خواهد بود نقاط دورتری در فضا را مشاهده کند. یک واحد پردازش اطلاعات هم که در سال 2008 از کار افتاده بود، در جریان سفر فضاپیمای آتلانتیس تعویض و تعمیر شد.

دلیل اصلی اهمیت بالای سفر کنونی جهت تعمیر هابل آن است که در حال حاضر هیچ برنامه ای جهت تعمیر این تلسکوپ در آینده وجود ندارد.

این تلسکوپ در حال حاضر توسط بازوهای مکانیکی شاتل آتلانتیس در قسمت بار این سفینه ثابت نگه داشته شده، اما در صورتی که همه چیز از جمله پنجمین و آخرین راهپیمایی فضایی که برای روز دوشنبه 18 مه برنامه ریزی شده، مطابق برنامه پیش برود این تلسکوپ در روز سه شنبه 19 مه دوباره در مدار زمین قرار داده خواهد شد.

منبع : سایت فارسی BBC

همکاری هند برای پرتاب ماهواره های گلوناس روسی

همکاری هند برای پرتاب ماهواره های گلوناس روسی

از سال 2004 همکاری هند در پرتاب ماهواره های سیستم تعیین موقعیت گلوناس روسیه، دنبال می شد. بلاخره با توافق انجام شده در 17 مارس 2008، پرتاب ماهواره های سری M و K به ترتیب با 18 و 30 ماه مدت زمان ساخت، در دستور کار قرار گرفت. احتمالاً اولین پرتاب مشترک در سال 2009 توسط آزانس هندی (ISRO) انجام خواهد شد. عمر مفید 10 سال برای این ماهواره های بوده و هند پیشنهاد کرده است با توسعه آن بتوانند برای 15 سال از آنها استفاده کنند. هندها با شرط استفاده نظامی و غیر نظامی از این سیستم، تضمین کرده اند که با کامل کردن سیستم، به دقت یک متر در تعیین موقعیت نقاط برسند. هم اکنون دقت مطلق GPS در بهترین حالت، بین 5 تا 10 متر می باشد. 

 

گلنوناس یک سیستم تعیین موقعیت ماهواره ای روسی است که از سال 1992 توسعه یافت و تا پرتاب 18 ماهواره پیش رفت. بدلیل عدم کنترل سیستم و از دست دادن 8 ماهواره، سیستم بصورت نیمه کاره در آمد. از سال گذشته پرتاب ماهواره های آن از سر گرفته شد و اکنون این سیستم دارای 13 ماهواره فعال می باشد. سیستم با 21 تا 24 ماهواره کامل خواهد شد.

کشف بقایای سیارک برخورد کرده در سودان

 

کشف بقایای سیارک برخورد کرده در سودان

کمی بعد از طلوع خورشید روز سه شنبه 7 ام اکتبر 2008 (16 مهر 87) تصویر زیر در جوی بالای شمال سودان ناشی از برخورد یک سیارک کوچک به نام 2008 TC3 به جو زمین نمایان شد. این پدیده شبیه به نمایش نور یک فلش مشاهده شد. قبل از این برخورد این سیارک با زمین، توسط ناسا پیش بینی شده بود. 

 

اولین تلاشها برای کشف محل برخورد و بقایای این سیارک با آشکارسازی هاله انفجار در تصاویر مادون قرمز ماهواره Meteosat8 صورت گرفت: 

 

سپس دانشجویان دانشگاه خارطوم برای یافتن آثار این برخورد، در محل احتمالی برخورد (صحرای نوبی) به صورت زیر به جسستجو پرداختند: 

 

هفته قبل اعلام شد، معاویه شدّاد عضو منجمین سنگهای آسمانی ناسا، از دانشگاه خارطوم، و پیتر جنیس کنز از دانشجویان و دیگر دانشجویان این دانشگاه اولین بقایای این سیارک را در این صحرا پیدا کرده اند: 

این هم تصویر بزرگ شده این تکه سنگ کوچک اما بسیار ارزشمند: 

 

 

 

کشف کوچکترین و سریع ترین سیاره فرا منظومه شمسی

 

کشف کوچکترین و سریع ترین سیاره فرا منظومه شمسی

ماهواره فرانسوی COROT که به منظور دوران و ترانزیت سیارات هر بار 12000 ستاره را به منظور بررسی ترانزیت سیارات احتمالی یشان، رصد می کند، توانست کوچکترین و سریع سیاره فرا منظومه شمسی را پیدا کند. این سیاره عضو منظومه خورشیدی ستاره ای است در فاصله 390 سال نوری که با تلسکوپهای آماتوری از قدر 11.7 در صورت فلکی تک شاخ (سمت چپ صورت فلکی جبار) قرار دارد.

 

 

این سیاره 3.4 برابر قطر زمین و حدود 5 برابر آن وزن دارد. اما در فاصله حدود 2.5 میلییون کیلومتری این ستاره به دور آن می چرخد. یعنی حدود هر 20.4 ساعت، یک دور به دور آن می چرخد! دمای سطحی آن به 1000 تا 1500 درجه سانتیگراد تخمین زده می شود.

 

 

قابل ذکر است که رصد چنین سیاراتی از روی زمین، تنها با تغییر میزان روشنایی ستاره امکان پذیر است، اما ماهواره COROT تصویر بالا را تهیه کرده است. در سمت راست این تصویر، عبور سیاره زهره از جلوی خورشید در 8 ژوئن 2004 (19 خرداد 1383) برای مقایسه با عبور سیاره فرا منظومه شمسی در سمت چپ دیده می شود.

پروژه 'مریخ نورد' پنج ساله شد

ناسا، آزانس فضایی آمریکا پایان پنجمین سال فعالیت موفقیت آمیز دستگاه مریخ نورد خود بر روی سطح این سیاره را جشن گرفت.

اسپیریت، (Spirit) اولین روبات این پروژه در روز سوم ژانویه سال 2004 بر روی سطح مریخ به زمین نشست و 21 روز بعد نیز روبات دوم که آپورتیونیتی (Opportunity) نام دارد در سطح مریخ به آن پیوست.

انتظار کارشناسان و مهندسان ناسا بر آن بود که این دو روبات حداقل سه ماه بر روی سطح این کره فعالیت کنند، اما اکنون دوام این دو دستگاه در محیط بسیار سرد مریخ باعث شگفتی آنها شده است.  اطلاعاتی که این دو روبات به کره زمین ارسال کرده اند حقایق بسیاری درباره تاریخچه وجود آب در نواحی استوایی کره مریخ در میلیاردها سال قبل را آشکار کرده است.

جان کالاس، مدیر پروژه اسپیریت و آپورتیونیتی در آزمایشگاه JPL ناسا در ایالت کالیفورنیا گفت: "با در نظر گرفتن شرایط بسیار دشواری که این دو دستگاه بطور روزانه تجربه می کنند، باید آنها را دستگاه های بسیار مقاومی تلقی کرد."

"ما می دانیم که هر لحظه ممکن است یک قطعه مهم در هر یک از این دو مریخ نورد از کار بیفتد و بطور غیرمنتظره به این ماموریت خاتمه دهد اما از طرف دیگر ممکن است در طی سال آینده [با ادامه فعالیت این دو دستگاه] بتوانیم معادل طول مدت چهار ماموریت دیگر را با هر دستگاه پشت سر بگذاریم."

مریخ نورد اسپیریت در حال کاوش یک تو رفتگی به عرض 150 کیلومتر است که دانشمندان آن را "دهانه آتشفشان گوسف" (Gusev Crater) نام داده اند. این دستگاه تاکنون شواهد متعددی را یافته که نشان می دهند سنگ ها و خاک این منطقه با آب بطور گسترده ای در تماس بوده اند.

روبات آپورتیونیتی در سمت دیگر این سیاره در ناحیه ای مسطح موسوم به Meridiani Planum مشغول فعالیت است.

اطلاعات به دست آمده توسط این روبات شک و شبهه درباره وجود آب در گذشته بر روی سطح سیاره مریخ را از بین برده است و بر اساس این اطلاعات تایید شده که سنگ های بستری مورد مطالعه این دستگاه در معرض عبور یک جریان آرام اب سطحی قرار داشته اند.

با این وجود در هر دو روبات شواهدی جدی مبنی بر بروز استهلاک دیده می شود. اسپیریت به دلیل از کار افتادن یکی از چرخهایش باید برای رسیدن به هر مقصدی به عقب حرکت کند و بازوی روباتی آپورتیونیتی هم به دلیل قطع شدن یک سیم در مفصل "شانه" با مشکل عمل می کند. همچنین این دو روبات در مقاطعی با بحران تامین انرژی روبرو بودند زیرا گرد و خاک سطح مریخ روی صفحات سلول های خورشیدی، که وظیفه شارژ مجدد سلولهای انرژی آن را بر عهده دارند، پوشانده بود.

زمانی که اسپیریت و آپورتیونیتی از کار بیفتند ناسا مجبور خواهد شد برای انجام ماموریت بعدی خود منتظر بماند.

اخیرا این سازمان برنامه اعزام روباتی مجهزتر و کاراتر (به نام آزمایشگاه علوم مارس - MSL) در سال 2011 را به دلیل مشکلات فنی و مالی به تعویق انداخت. این تصمیم پس از ان اتخاذ شد که اروپا هم برنامه اعزام مریخ نورد خود (موسوم به اکسومارس  ( ExoMars را به دلیل مشکلات مالی به تعویق انداخت.

احتمالا هزینه بالای اعزام سفیه های فضایی به سطح سیاره مریخ باعث خواهد شد پروژه های آتی اعزام دستگاه های مریخ نورد بطور مشترک توسط ناسا و آژانس فضایی اروپا انجام شوند.

منبع : سایت فارسی BBC

انتشار شماره ۳۰ نشریه فضا

 

ماهنامه علمی ترویجی فضا منتشر شد (شماره 30)

 

در این شماره می خوانید : سرمقاله، مصاحبه با دکتر نعمت الله ریاضی، شاتل فضایی، ویرسیم، ابزاری برای توسعه و شبیه سازی نرم افزارچند وظیفه ماهواره ....

 

لینک دانلود این شماره را می توانید از نشانی زیر که مربوط به سایت سازمان فضایی ایران است، استفاده نمائید:

http://www.isa.ir/library/upload/article/30.pdf