سخنرانی دکتر مشهدی حسینعلی در سازمان نقشه برداری

  

عنوان : استراتژی جدید برای انجام تکرار های ترازیابی دقیق در ایران  

سخنران: دکتر مسعود مشهدی حسینعلی

زمان: ساعت 10 صبح روز چهارشنبه 9 بهمن 

مکان: میدان آزادی خیابان معراج - سازمان نقشه برداری کشور - سالن مهندس ابراهیمی 

دکتر مشهدی حسینعلی در سال ۱۳۵۱ در تهران به دنیا آمد. لیسانس و فوق لیسانس خود را در رشته ژئودزی از دانشگاه خواجه نصیر طوسی گرفت (۱۳۷۷). مدتی با سازمان نقشه برداری و سازمان انرژی اتمی همکاری داشت. و در سال ۲۰۰۶ موفق به اخذ درجه دکتری ژئودزی از دانشگاه دامستاد آلمان شد. هم اکنون استادیار دانشکده نقشه برداری و ژئوماتیک دانشگاه خواجه نصیر طوسی می باشد. برای آشنایی بیشتر با ایشان به نشانی زیر وارد شوید. 

 http://sahand.kntu.ac.ir/~hossainali/  

گسترش رصدخانه های شخصی

گسترش رصدخانه های شخصی

در شهر New Orleans  از ایالت Louisiana امریکا، آقای زوزف آیموند از اعضای فعال انجمن نجوم آماتوری Pontchartrain یک رصدخانه دارای سقف ریلی بسیار مقاوم ساخته است. این رصد خانه در طوفان معروف کاترینا در آگوست 2005 مقاومت کرده و آسیبی ندیده است.

 

این سالها علاقه مندان نجوم به ساخت رصدخانه های شخصی روی آورده و در این زمینه فعالیتهای پراکنده ای صورت می گیرد. بد نیست کسانیکه در این زمینه هزینه می کنند، وارد یک همکاری مشترک با دیگران شده و منجر به یافته های جدید در این علم شوند. در این زمینه می توان به سایت رصدخانه های مجازی اشاره کرد:

 

http://vogroup.ir/default.htm  

پروژه 'مریخ نورد' پنج ساله شد

ناسا، آزانس فضایی آمریکا پایان پنجمین سال فعالیت موفقیت آمیز دستگاه مریخ نورد خود بر روی سطح این سیاره را جشن گرفت.

اسپیریت، (Spirit) اولین روبات این پروژه در روز سوم ژانویه سال 2004 بر روی سطح مریخ به زمین نشست و 21 روز بعد نیز روبات دوم که آپورتیونیتی (Opportunity) نام دارد در سطح مریخ به آن پیوست.

انتظار کارشناسان و مهندسان ناسا بر آن بود که این دو روبات حداقل سه ماه بر روی سطح این کره فعالیت کنند، اما اکنون دوام این دو دستگاه در محیط بسیار سرد مریخ باعث شگفتی آنها شده است.  اطلاعاتی که این دو روبات به کره زمین ارسال کرده اند حقایق بسیاری درباره تاریخچه وجود آب در نواحی استوایی کره مریخ در میلیاردها سال قبل را آشکار کرده است.

جان کالاس، مدیر پروژه اسپیریت و آپورتیونیتی در آزمایشگاه JPL ناسا در ایالت کالیفورنیا گفت: "با در نظر گرفتن شرایط بسیار دشواری که این دو دستگاه بطور روزانه تجربه می کنند، باید آنها را دستگاه های بسیار مقاومی تلقی کرد."

"ما می دانیم که هر لحظه ممکن است یک قطعه مهم در هر یک از این دو مریخ نورد از کار بیفتد و بطور غیرمنتظره به این ماموریت خاتمه دهد اما از طرف دیگر ممکن است در طی سال آینده [با ادامه فعالیت این دو دستگاه] بتوانیم معادل طول مدت چهار ماموریت دیگر را با هر دستگاه پشت سر بگذاریم."

مریخ نورد اسپیریت در حال کاوش یک تو رفتگی به عرض 150 کیلومتر است که دانشمندان آن را "دهانه آتشفشان گوسف" (Gusev Crater) نام داده اند. این دستگاه تاکنون شواهد متعددی را یافته که نشان می دهند سنگ ها و خاک این منطقه با آب بطور گسترده ای در تماس بوده اند.

روبات آپورتیونیتی در سمت دیگر این سیاره در ناحیه ای مسطح موسوم به Meridiani Planum مشغول فعالیت است.

اطلاعات به دست آمده توسط این روبات شک و شبهه درباره وجود آب در گذشته بر روی سطح سیاره مریخ را از بین برده است و بر اساس این اطلاعات تایید شده که سنگ های بستری مورد مطالعه این دستگاه در معرض عبور یک جریان آرام اب سطحی قرار داشته اند.

با این وجود در هر دو روبات شواهدی جدی مبنی بر بروز استهلاک دیده می شود. اسپیریت به دلیل از کار افتادن یکی از چرخهایش باید برای رسیدن به هر مقصدی به عقب حرکت کند و بازوی روباتی آپورتیونیتی هم به دلیل قطع شدن یک سیم در مفصل "شانه" با مشکل عمل می کند. همچنین این دو روبات در مقاطعی با بحران تامین انرژی روبرو بودند زیرا گرد و خاک سطح مریخ روی صفحات سلول های خورشیدی، که وظیفه شارژ مجدد سلولهای انرژی آن را بر عهده دارند، پوشانده بود.

زمانی که اسپیریت و آپورتیونیتی از کار بیفتند ناسا مجبور خواهد شد برای انجام ماموریت بعدی خود منتظر بماند.

اخیرا این سازمان برنامه اعزام روباتی مجهزتر و کاراتر (به نام آزمایشگاه علوم مارس - MSL) در سال 2011 را به دلیل مشکلات فنی و مالی به تعویق انداخت. این تصمیم پس از ان اتخاذ شد که اروپا هم برنامه اعزام مریخ نورد خود (موسوم به اکسومارس  ( ExoMars را به دلیل مشکلات مالی به تعویق انداخت.

احتمالا هزینه بالای اعزام سفیه های فضایی به سطح سیاره مریخ باعث خواهد شد پروژه های آتی اعزام دستگاه های مریخ نورد بطور مشترک توسط ناسا و آژانس فضایی اروپا انجام شوند.

منبع : سایت فارسی BBC

گوگل ارث به مردم غزه نیز کمک می کند

گروههای مسلح فلسطینی تأکید کردند برای شناسایی و حمله به اهداف نظامی اسراییل از برنامه (google earth) استفاده می‌کنند. ابو مجاهد سخنگوی اطلاع‌رسانی تیپ‌‌های ناصر صلاح الدین شاخه نظامی کمیته‌های مقاومت مردمی اظهار داشت برنامة (google earth) شهرهای اسراییلی را شناسایی و آنها را در تیررس سلاح مقاومت قرار می‌دهد. 
 

 

وی افزود: اعضای تیپ‌های ناصر صلاح الدین علاوه در استفاده از این برنامه از شیوه‌های دیگری نیز برای جهت‌یابی و تعیین اهداف مورد نظر بهره می‌برد. پیش از این روزنامه یدیعوت آحرونوت چاپ اسراییل هشدار داده بود برنامه پیشرفته (google earth) حاوی آلبوم تصاویر ماهواره‌ای از اسراییل است و اخیراً کیفیت آن ارتقا یافته است. در همین راستا ابو احمد سخنگوی گروهانهای القدس شاخه نظامی جهاد اسلامی نیز عنوان کرد مقاومت فلسطین تلاش خود را برای ارتقاء سطح عملیات خود علیه رژیم اشغالگر به کار می‌گیرد. گروهانهای القدس از نقشه‌های ویژة پایگاههای اسراییلی اطراف غزه و نیز قطب نما استفاده می‌کند. علاوه بر این خالد الجعبری یکی از رهبران گروهانهای شهدای الاقصی در غزه نیز گفت برنامه (google earth) را مکمل ثانویه عملیات پرتاب موشک در کنار دیگر ابزارهای هدف‌یابی گردانهای الاقصی دانست.
  

منبع: موسسه تحقیقات و پژوهشهای سیاسی- علمی ندا 

http://www.nedains.com/ 

فردا خسوفی رخ نخواهد داد!

فردا خسوفی رخ نخواهد داد!

بامدادان فردا صبح ماه کامل می شود. یعنی حالت بدر. درست ساعت 6 و 57 دقیقه صبح. در این زمان ماه از کنار نیم سایه زمین عبور خواهد کرد. اما متأسفانه هیچ گرفتگی از روی زمین قابل مشاهده نخواهد بود.

اما پدیده زیبای غروب ماه همزمان با طلوع خورشید را می توانید تجربه کنید. در این زمان شما ماه را همچون خورشید در غرب در حال غروب خواهید دید و خورشید را در شرق در حال طلوع! توصیه می کنیم کمی زودتر از آماده شوید و از ساعت حدود 6:30 حاضر باشید.

 

اما این شبها ستاره نادیدنی سهیل را می توانید از ساعت 21 تا 1 بامداد حداکثر تا ارتفاع حدود 6 درجه در یزد مشاهده کنید. حدود ساعت 23 بهترین زمان رؤیت می باشد. البته نیاز به افق باز و بدون کوه در جنوب آسمان دارید. ستاره ای که در جنوب ایران راحت تر دیده شده و در شهر های شمالی نظیرتهران، مشهد و تبریز قابل مشاهده نمی باشد. رنگ سبز مایل به آبی این ستاره با قدر حدود 1- چشم ها  را در این زمستان سرد، می نوازد.

عاشورا و سایت تخصصی امام حسین (ع)

داستان شهادت امام حسین (ع) واصحاب اش یکی از دردناک ترین جنگ ها در تاریخ بشر می باشد به گفته استاد مطهری نمونه آن در تاریخ نبوده و اتفاق نیفتاده است . امام چه زمانی به میدان رفت تا ظهر عاشورا هنوز عده ای از اصحاب زنده بودند و نماز جماعت را هم خواندند حتی از صبح تا بعد از ظهر عاشورا هر یک از اصحاب که شهید می شدند خود حضرت آنها را در خیمه شهدا می گذاشت و خودش  به بالین یارانش حاضر می شد حتی با آن شرایط سخت و بحرانی، بیت شریف خود را تسلی می داد و گذشته از اینها سپاه عمر سعد وقتی می بیند که داغهایی که امام دیده و حالا تنها مانده است در چنین شرایطی فکر می کند دیگر امام با این همه رنج و مصیبت، توان جنگیدن و روحیه رزم نخواهد داشت و راحت می توان با او جنگید.  

  

 من عرض تسلیت ادامه مطالب را در سایتهای تخصصی امام حسین ع دنبال کنید: 

http://www.emamhossein.com/  

http://www.vaares.com/ 

هند گوگل را متهم می کند!

از قرار اطلاع پس از حمله های تروریستی بمبئی هند، داگاه عالی این ایالت قصدد دارد از گوگل به خاطر سرویس Google Earth آن شکایت کند. چرا که معتقدند که تروریستها در حملات خود از این سیستمهای نوین اینترنتی در کنار موبایلهای ماهواره ای کمال استفاده  را برده اند. ظاهرا دادستان بمبئی در ادعا نامه ای به  دادگاه عالی ایالت اظهار داشته است که این نرم افزار جزییات دقیق، تصاویر و همچنین مختصات دقیق جهت مسیر یابی در اختیار کاربران خود قرار می دهد و این کار گوگل بر خلاف امنیت ملی می باشد. این ادعا نامه دولت را به استفاده از حقوق و قدرت خود در جهت جلوگیری از مخدوش شدن امنیت ملی دعوت می کند.

قوانین فعلی هند تهیه نقشه از هند را تنها در هند مجاز می داند و آن هم با هماهنگی مرکز ملی سنجش از دور. بنابراین اگر این شکواییه موفق شود، آزادی تولید و دسترسی به نقشه را در هند محدود خواهد نمود. در این شکایت عنوان شده است که  Google Earth  اطلاعات نقشه ای را آزادانه و بدون هیچگونه محدودیت و کنترلی بر چگونگی استفاده از آنها، در اختیار کاربران قرار می دهد. به این ترتیب اطلاعات مراکز مهم اتمی، و نظامی هند در اختیار همگان قرار دارد.

 البته این شکایت به ورژنهای 400 دلاری این نرم افزار نیز می پردازد و می گوید که با این نسخه می توان به نقشه های بهنگام نیز دسترسی داشت که به این صورت حتی وضعیت ساختمانهای در حال احداث نیز برای همگان در دسترس خواهد بود. به همین خاطر در خواست بستن این سایتها در اولویت این شکایت قرار دارد و یا در صورت عدم امکان چنین امری، حداقل Google Earth  باید مجبور شود تا تصاویر مناطق حساس را به صورت مات در اختیار کاربران قرار دهد.

به این ترتیب واقعه بمبئی ابعاد جدید به خود می گیرد.

ولی آیا این راه درستی است؟ آیا با این تدابیر حملات تروریستی کاهش پیدا خواد کرد؟ به هر حال نتیجه این دعوا هرچه که باشد، ولی یک چیز مشخص است و آن اینکه امروزه اطلاعات مکانمند در تمامی شئون زندگی انسانها وارد شده اند و این به معنی هزاران دلار پول، هزاران فرصت شغلی و دهها پارامتر کنترل زندگی اجتماعی مردم است.

سرمایه ای هنگفت که تک تک ما نباید از آن غافل باشیم...

رصد خانه دانشگاه زابل فعال تر می شود

در مأموریت خود برای بازدید از رصدخانه دانشگاه دولتی زابل و انجام یک سخنرانی در چند روز قبل که با همت و پیگری جناب آقای کریم صورت گرفت، مشخص شد که این رصد خانه با گنبد آلومینیومی به قطر 3 متر و در نقطه مرزی به عرض 30 درجه و 50 دقیقه شمالی و طول 61 درجه و 43 دقیقه شرقی در تپه ای به نام چاه نیمه در کنار یک دریاچه بزرگ آب واقع شده است. 

این رصدخانه دارای یک تلسکوپ اتوماتیک 14 اینچی مید و یک آسمان نماست. انجمن نجوم این دانشگاه به کمک استاد راشکی مسئول رصدخانه در حال انتشار مجله آسمان نیم روز هستند. 

روز یکشنبه 8 دیماه با اعضای این انجمن مشغول رصد هلال ماه محرم شدیم. بعد از اینکه هلال به علت غبار فراوان رصد نشد، با تسکوپ قوی این رصدخانه چند جرم غیر ستاره ای را رصد کرده و قدرت تلسکوپ را به این دانشجویان نشان دادیم. 

  

 

  

 

در این سفر عبور از دل کویر لوت (مسیر شهداد به نهبندان) آنهم در بین ساعت 10 تا 12 شب و روبرو شدن با کاروانهای  قاچاق و اشرار! تجربه جدیدی بود که شاید دیگر تکرار نشود!

هلال شامگاهی محرم 1430، آزمودن چشمان رصدگر

هلال شامگاهی محرم 1430، آزمودن چشمان رصدگر

هر ساله شروع سال جدید قمری با حلول ماه محرم همراه است. شاید رؤیت هلال ماه محرم در سال های قبل که کمتر بحرانی بوده و از امسال با بحرانهای آن روبرو خواهیم شد، در کنار غروبی که ابرها را به رنگ سرخ در آورده، برای هر یک از شما خاطره ای را به دنبال داشته است. مثل عکس زیر از آقای علی ابراهیمی که سال قبل تهیه شده است: 

 

1- بررسی علمی رؤیت پذیری هلال شامگاهی محرم

موعد رصد، روز یکشنبه 8 دیماه 1387(برابر با 28 دسامبر 2008 و 29 ذیحجه 1429) می باشد. زمان مقارنه هلال محرم ساعت 15:53 روز شنبه 7 دی (به وقت ایران) بوده و در غروب روز بعد، هلال حدود 25 ساعت سن و 11 درجه جدایی زاویه ای از خورشید دارد. شاید اهمیت این هلال به خاطر در اوج بودن آن باشد (405 هزار کیلومتر). از نظر علمی نقشه زیر خطوط رویت پذیری هلال را بر مبنای "بهترین زمان" و بر اساس مدل مثلثی ایران نشان می دهد (محاسبات را در سیستم مکان مرکزی و پارامترها بدون اثر شکست جوّی محاسبه کرده ام):

   

با توجه به این نقشه، آخرین حد پیش بینی رؤیت با چشم غیر مسلح از جنوب ایران تا خط منتهی به ناحیه H1 که خط واصل شهر گناباد در استان خراسان و دماوند در استان تهران و ارومیه در استان آذربایجان غربی می باشد. در این ناحیه تنها در صورت وجود آسمان صاف و شفاف و تیز بودن چشمان رصدگر و تجربه کافی وی ، امکان رؤیت با چشم غیر مسلح وجود دارد.

اما ناحیه H2 منتهی به خط واصل شهر زابل در استان سیستان و نظنز در استان اصفهان و پاوه در استان کردستان می باشد. در این ناحیه امکان رؤیت با چشم غیر مسلح در شمال ناحیه با کمی دقت و در جنوب آن به راحتی امکان پذیر است. برای رؤیت این هلال در نواحی شمالی ایران نیاز به یک دوربین دوچشمی ضعیف در حد 50 یا 60 میلیمتر می باشد.

نکته1: در ناحیه H1 محاسبه برای پارامترهای لحظه "بهترین زمان" و در ناحیه H2 محاسبه برای پارامترهای لحظه غروب خورشید انجام شده است.

نکته2: بررسی های دقیق، بر اساس رصدهای هلال در روز نشان می دهد که رؤیت این هلال با ابزارهای متعارف نجومی نظیر تلسکوپهای تا حد 10 اینچ، در میان روز و قبل از غروب خورشید امکان پذیر نمی باشد.

2- پارامترهای هلال شامگاهی محرم

در جدول زیر پارامترهای این رصد در لحظه غروب خورشید برای سه مکان آمده است (توپوسنتریک بدون اثر شکست). برای دیگر شهرها می توانید به نرم افزارهای نجومی مراجعه نمایید:

پارامترها	بندرعباس	مرکز ایران	تهران
غروب خورشید (ساعت ودقیقه)	16:59	16:58	16:59
مدت مکث (دقیقه زمانی)	45	44	44
ارتفاع(درجه)	7.56	6.88	6.31
جدایی زاویه ای (درجه)	10.76	10.80	10.85
اختلاف سمت (درجه)	6.74-	7.57-	8.18-
ضخامت (دقیقه قوسی)	0.26	0.26	0.26
فاز (درصد)	% 1	% 1	% 1
سن (ساعت ودقیقه)	25:07	25:06	25:07
فاصله تا زمین (کیلومتر)	405459	405550	405550

3- نکات رصدی هلال شامگاهی محرم

از نظر رصدگران با تجربه ای نظیر آقایان قاضی میرسعید، بوژمهرانی و ...  برنامه ریزی رصدی و توجه به نکات مربوط به هر رصد، مهمترین قسمت کار رؤیت هلال به شمار می آید. چه بسا موفقیت یک رصد هم توجه به این نکات و اتخاذ تصمیمات مناسب باشد:

-     استفاده از سیارات مشتری و زهره در آسمان شامگاهی برای بررسی میزان فکوس ابزار مورد استفاده، می تواند مفید باشد. عطارد هم در فاصله حدود 6 درجه ای شمال شمال غرب هلال، می تواند نشانه خوبی باشد.

-     استفاده از شاخصهای مختلف روی افق با کمک خورشید (قبل از غروب خورشید) و یا ستارگان (در شب قبل) می تواند در پیدا کردن محل هلال مفید باشد. برای این منظور سمت هلال را در لحظه غروب و لحظات بعد، با سمت خورشید یا ستاره خاص برابر گرفته و زمان عبور را از نرم افزار بدست آورید.

-     برای این رصد بهتر است به دنبال رصدگاهی باشید که افق صفر داشته باشد. وجود کوه در افق باعث می شود هلال در زمان روشنی آسمان، غروب کند و هلال از دست برود.

4- تکرار یک رصد  مشابه

اکنون که به پارامترهای این رصد نگاه می کردم، دیدم که تا حدی این هلال به یک هلال رکورد شکن در گذشته دور شبیه است. دهه 1370 تا 1380 سالهایی است که مجله نجوم برای توسعه شاخه نجوم آماتوری در کشور دست به برنامه ها مختلفی زد و شاید این تلاش اکنون بعد از 17 سال به بار نشسته است. خصوصاً  در زمینه رؤیت هلال که همکاری آقای صیاد و گیاهی با این نشریه خیلی نزدیک بود. در شماره 67-68 خبر شکسته شدن رکورد رؤیت هلال با چشم غیر مسلح توسط استم در امریکا چاپ شد. پس از آن خبر شکسته شدن رکورد رؤیت هلال با چشم غیر مسلح توسط آقای زاهد آرام در شماه 70 (تیر 1376) منتشر شد. با این خبر شوق و ذوق رصدگران برای رکورد شکنی بیشتر شد.

اما بازبینی این رصد ( 17 اردیبهشت 1376 در شهر بیرجند) با استفاده از نرم افزاهای نجومی، نکات زیادی را به ما نشان می دهد. اینکه رؤیت کنندگان این هلال (آقایان زاهد آرام و فیضی) هلال را در نزدیکی افق و دقایقی قبل از غروب هلال رؤیت کرده اند. وجود پارمترهای این رصد در زیر حد رؤیت پذیری، امروزه کارشناسان را بر آن داشته تا رصدهای مشابه انجام شود تا در آینده بتوان برای پیش بینی رؤیت چنین هلالهایی، با اطمینان بیشتری صحبت کرد.

به نظر بنده برای رصد هلال محرم، نقاط شمالی ایران نظیر شهرهای مشهد، سرخس و بجنورد، می تواند مقایسه خوبی برای این دو هلال باشد. در زیر پارامترهای مقایسه را در لحظه غروب خورشید می بینید:

پارامترها	بیرجند 17-2-1376	هلال 8 دی 1387
		مشهد	سرخس
غروب خورشید (ساعت ودقیقه)	19:19	16:24	16:18
مدت مکث (دقیقه زمانی)	35	42	42
ارتفاع(درجه)	6.01	5.99	5.88
جدایی زاویه ای (درجه)	9.99	10.61	10.57
اختلاف سمت (درجه)	7.35-	8.14-	8.17-
ضخامت (دقیقه قوسی)	0.24	0.25	0.25
فاز (درصد)	% 0.87	0.96	0.95
سن (ساعت ودقیقه)	18:03	24:32	24:26
فاصله تا زمین (کیلومتر)	376074	405577	405582

بی شک دیدن هلال محرم با چشم غیر مسلح برای نقاط فوق، یک رکورد از نظر پارامتر رؤیت در کمترین اختلاف ارتفاع محسوب خواهد شد.

با آرزوی داشتن آسمانی بدون ابر و غبار و موفقیت برای تمام رصدگران هلال