Glonass جانی تازه می گیرد

روسها در تازه ترین کنفرانس بین المللی ناوبری ماهواره ای که در پطرزبورگ برگذار شد عنوان کرده اند که  سیستم تعیین موقعیت ماهواره ای خود را جدی تر پیگیری می کنند.  روسها اعلام کرده اند که قدرت و قابلیت سیستم Glonass را به حد فعلی GPS خواهند رساند. آنها از این که از رقیب آمریکایی خود عقب افتاده اند ناراحتند قول داده اند که دقت، پایداری و میزان دسترسی سیستم آنها به سرعت بهبود یابد.

در سالهای پس از فروپاشی شوروی Glonass  به ورطه فراموشی سپرده شد و ماهواره های از دست رفته در مدار دیگر جایگذاری نشدند. اما در سالهای اخیر روسها به جدیت زیاد سیستم تعیین موقعیت خود را پیگیری کردند و پیش بینی می شود که در اواخر سال 2010 یا 2011 م تعداد ماهواره هایشان به تعداد ماهواره های GPS برسد. با این که گیرنده های ترکیبی GPS  و Glonass در بازار موجود است ولی هنوز استفاده از بخش روسی چندان قابل توجه نیست. حتی در خود روسیه نیز هنوز اقبال چندانی به استفاده از سیستم خانگی در شرکتهای روسی دیده نمی شود.

 روسها قول داده اند که نسل جدید ماهواره های Glonass از نسل قبلی که Glonass-M نامیده می شدند قابلیتهای بیشتری داشته باشد. از جمله این قابلیتها مدت عمر طولانی (حدود 10 سال) و همچنین وزن کمتر است که هر دو این فاکتورها هزینه ها را به طور قابل توجهی پایین می آورند و کار پیگیری این سیستم راحت تر و ارزان تر خواهد شد.

 به هر حال روسها همیشه یک پای ثابت فضا بوده اند و قدرت خود را در این زمینه نشان داده اند. بنابراین می توان انتظار داشت که این قولها جدی باشند و آینده نزدیک شاهد قابلیتهای گیرنده های ترکیبی GPS  و Glonass باشیم.

عید فطر یکشنبه است یا دوشنبه؟

عید فطر یکشنبه است یا دوشنبه؟

مقدمه: آنچه که باعث شده تا به قطع و یقین نتوان در خصوص پایان ماه رمضان 1430 اظهار نظر کرد، وضعیت نامناسب مداری ماه و احتمالاً وضعیت نامناسب جوّی در ایران برای رؤیت هلال در روز شنبه مورخ 28 شهریور 1388 مطابق با 29 رمضان 1430 می باشد. از یک طرف به علت ارتفاع کم هلال (کمتر از یک درجه) و مکث کوتاه هلال (کمتر از 10 دقیقه)، در لحظه غروب خورشید در تمام نقاط ایران، باعث شده تا رؤیت هلال بعد از غروب خورشید حتی با تلسکوپهای بزرگ موجود در کشور غیر ممکن شود. از طرف دیگر شرایط جوّی حاکم بر کشور ما در این ماه باعث شده تا نتوان به طور یقین پیش بینی کرد که هلال قبل از غروب خورشید قابل رؤیت است یا نه؟ برای اولین بار در بین سالهای گذشته تا کنون، امسال تعیین روز عید فطر به رؤیت هلال قبل از غروب خورشید وابسته شده است. در اینجا وضعیت رؤیت پذیری هلال شوال قبل از فروب خورشید و همچنین وضعیت رویت پذیری هلال صبحگاهی رمضان بررسی شده است:

وضعیت رؤیت پذیری هلال در روز برای ماه شوال 1430

موعد رصد روز شنبه 28 شهریور 1388 از ساعت حدود 13 به وقت رسمی ایران می باشد. با توجه به محاسبات بر اساس مدل مثلثی (مقاله اینجانب در سومین همایش رؤیت هلال و تقویم)، جدول زیر نشان دهنده وضعیت رؤیت پذیری هلال در نقاط ایران بر حسب زمان رسمی کشور به ترتیب درجه سختی رؤیت پذیری می باشد. برای مثال در مشهد می توان از ساعت 13:28 دقیقه با یک تلسکوپ حداقل 10 اینچ شروع به رصد نمود و در بهترین زمان (ساعت 15:43) پارامتر مدل مثلثی (IR) به مقدار 11.31 خواهد رسید. در این زمان ارتفاع ماه 30درجه و 24 دقیقه، جدایی زاویه ای 10.47 درجه، ضخامت 0.27 دقیقه قوسی و فاز ماه 0.81 درصد می باشد. در ایران بهترین منطقه حوالی غرب بندر عباس می باشد. براساس این محاسبات تا حدود نیم ساعت قبل از غروب خورشید احتمال رؤیت با تلسکوپ های قوی به سختی فراوران وجود دارد. اما همه چیز بستگی به وضعیت جوّی، میزان غبار، شفافیت آسمان و همچنین تجربه رصدگران دارد. در این رصد شانس رؤیت توسط رصدگران با تجربه ای که اولاً مجهز به تلسکوپ Goto بوده و ثانیاً بتوانند با آن به خوبی کار کنند، بیشتر از بقیه است.

نقطه مورد نظر	زمان شروع احتمال رؤیت	زمان پایان احتمال  رؤیت	زمان غروب خورشید	مدت مکث ماه	محاسبات ماه در بهترین زمان رؤیت
					زمان	پارامتر IR	قطر ابزار مورد نیاز	ارتفاع ماه	جدایی زاویه	ضخامت هلال	فاز ماه
مشهد مقدس	13:28	18:13	18:33	1	15:43	11.31	10”	30:24	10.47	0.27	0.81
تبریز	14:11	18:28	19:55	1	16:53	11.73	10”	26:45	11.03	0.30	0.90
تهران بزرگ	13:42	19:03	19:27	3	16:20	11.85	10”	30:09	10.75	0.29	0.86
کرمان	13:05	18:09	18:42	7	15:42	12.14	8”	35:56	10.39	0.27	0.80
مرکز ایران	13:13	18:28	18:55	6	15:57	12.31	8”	34:28	10.53	0.27	0.82
اصفهان	13:23	18:45	19:04	6	16:10	12.33	8”	33:28	10.64	0.28	0.84
اهواز	13:25	18:58	19:16	7	16:20	12.71	8”	34:37	10.71	0.28	0.86
شیراز	13:05	18:26	19:00	8	15:57	12.79	8”	36:55	10.51	0.27	0.82
بندر عباس	12:43	17:45	18:45	10	15:32	13.01	7”	40:08	10.29	0.26	0.79
مکه مکرمه	13:13	19:09	19:20	16	16:15	14.96	6”	48:01	10.61	0.28	0.85

لذا بر اساس پیش بینی علمی فوق در صورت عدم رویت هلال در روز شنبه 

ماه رمضان علارغم اعلام تقویم- ۳۰ روزه خواهد بود و عید فطر روز دوشنبه خواهد بود. 

با آروزی قبولی طاعات و عبادات همگی در این ماه مبارک و تبریک پیشاپیش عید فطر 

برای تمام رصدگران آرزوی موفقیت می کنیم. 

تصاویر جدید تلسکوپ هابل

بلاخره تعمیرات و نصب تجهیزات تلسکوپ هابل در تیرماه امسال به بار نشست و تصاویر دقیق و زیبایی از اجرام سماوی در اعماق آسمان از این تلسکوپ به زمین مخابره شد. 

دوربین میدان دید باز شماره 3 اینبار از سحابی سیاره نمای NGC 6302 که 5 برابر خورشید جرم دارد، یک تصویر زیبا در محدوده امواج مرئی تا ماوراء بنفش تهیه کرده است. این جرم سماوی حدود 3800 سال نوری وسعت و 2 سال نوری ضخامت دارد. این تصویر زیبا نمایش سحابی همچون پروانه در بین صور فلکی میزان و قوس، در صورت فلکی عقرب با قدر حدود 10 می باشد که در زیر آنرا مشاهده می کنید: 

 

هند بودجه فضایی خود را افزایش می دهد

هند اعلام کرده است که بودجه فضایی خود را در سال جاری مالی افزایش می دهد. علیرغم بحران اقتصادی که گریبان گیر بسیاری از دولتها  منجمله هند شده است ، وزیر اقتصاد هند اعلام کرده است  که در بودجه سال مالی 2009- 2010 رشد اقتصادی 9 درصد پیش بینی شده است.  و در این میان رشد بودجه فضایی هند تعجب برانگیز است: 40 درصد بیشتر نسبت به سال قبل!

بودجه تحقیقات فضایی هند در سال جاری حدود 01/1 بیلیون دلار (هزار میلیون دلار) است. ISRO اعلام کرده است که عمده این مبلغ در تکمیل پروژه های در دست نظیر تولید نسل جدیدی از موشکهای ارسال ماهواره های سنگین وزن (حدود 4 تن) به مدارهای زمین مرجع خرج خواهد شد.

واقعا چرا هند اینقدر در صنعت هوا فضای خود سرمایه گذاری می کند؟ واقعا چرا؟

پایان کار فتوگرامتری!

گرچه ما هم از این عنوان زیاد خوشمان نمی آید ولی خوب چندین سال است که زمزمه هایی اینچنین به گوش می رسد. خوب یادم هست که چند سال پیش یکی از همکاران تعریف میکرد که مدرسی در یکی از دانشگاههای کشور  سر کلاس فتوگرامتری روز اول گفته بود که فتوگرامتری منسوخ شده است و من برای شما سنجش از دور درس میدهم! صرفنظر از کم لطفی این همکار، این بار این زمزمه ها از دنیای حرفه ای فتوگرامتری شنیده میشود.  آقای Wolfgang Forner از دانشگاه بن  آلمان در ارایه مقاله ای در ISPRS این گونه عنوان کرد که فتوگرامتری به عنوان یک رشته آکادمیک علمی به پایان خود رسیده یا حداقل در چند سال آینده به پایان خود خواهد رسید. وی بر این عقیده است که مسایل پایه فتوگرامتری حل شده اند یا در چند سال آینده حل خواهند شد. وی عنوان می کند که ما رشته ای از تصاویر را اخذ می کنیم، توجیه ، تصحیح می کنیم و مدلهای سه بعدی از آنها استخراج می کنیم. به طور کلی همه تصحیحات لازم در چنگ ما هستند.

موضوع بحث آینده در این زمینه ایجاد مدل سه بعدی نیست بلکه این است که آیا می توان ماشینی ساخت که بتواند تصویر را تفسیر نماید؟ یا  به سئوالاتی اینچنین پاسخ گوید: آیا این لکه روی تصویر یک خانه یا یک صخره در صحرا یا یک قطعه از یک ساختمان است؟ اگر یک خانه است اندازه آن چقدر است؟ ورودی آن کجاست؟ چند طبقه دارد؟ و . . .

این سئوالات مهم و ارزشمند تا به حال در فتوگرامتری به طور جد پاسخ داده نشده اند. این سئوالات تا به حال در حیطه ماشین بینایی و بینایی کامپیوتری (computer vision)  مطرح بوده اند. متخصصین این رشته از تصاویر دوبعدی  سعی در استخراج چنین اطلاعاتی (معمولا سه بعدی) دارند. روشهای فعلی ماشین بینایی تا به حال توانسته اند پنجره ها در یک دیوار را تشخیص دهند یا برخی عوارض ساخت بشر در یک تصویر را پیدا کنند. و یا مثلا تصاویر مشابه را در میان تصاویر دیگر پیدا کنند.

با استفاده از اطلاعات سه بعدی فتوگرامتری این فرآیند با اطمینان بیشتری انجام می شود. ولی سئوال اصلی این است که آیا متخصصین فتوگرامتری در چنین موقعیتی قرار دارند؟ عقیده Forner بر این است که فتوگرامتریست ها به صورت گروههای کوچک و مجزا کار می کنند و همین باعث شده است که از رقیبان خود در ماشین بینایی که معمولا در گروههای بزرگتر با هم کار می کنند عقب بمانند. وی به عنوان راه چاره پیشنهاد می دهد که این دو گروه با هم متحد شوند یا حداقل دیوارهایی که بین متخصصین فتوگرامتری هست را باید فرو ریخت.

به هر حال نیازهای بشر روز به روز فزونی می گیرد و البته در کنار آن توقع و راحت طلبی آن. بنابراین جستجوی راه های اتوماتیک انجام بسیاری از کارها که امروزه بشر به صورت دستی یا نیمه اتوماتیک انجام می دهد کاملا قابل پیش بینی است. در این زمینه دانشگاهها همیشه در کشور ما با توجه به کم اقبالی و ضعف صنعت در زمینه پژوهش پیش قدم بوده اند. و می توان از اساتید بزرگوار این رشته انتظار داشت که این زمزمه های کم رنگ را جدی بگیرند. قبل از اینکه واقعا تغییر اساسی در فتوگرامتری پیش آید خود به استقبال آن برویم.