پنج سیاره و ماه همزمان در آسمان صبحگاهی

این هفته و هفته آینده شاهده پدیده ای نادر که ممکن است چند سال یکبار اتفاق بیافتد. حضور همزمان ۵ سیاره عطارد، زهره،‌ زحلُ‌مریخ و مشتری و در یک صفحه از آسمان صبحگاهی هستیم. از هفته آینده ، ماه  نیز به این جمع می پیوندد و آسمان را زیبا تر می کند. 

یک مقارنه بی نظیر در صورت فلکی عقرب

امروز صبح شاهده یک مقارنه کم نظیر بین سیارات زهره و زحل و همچنین ماه در ابتدای صورت فلکی عقرب بودیم. شکل این مقارنه در تصیر زیر آمده است:

ماه از مقابل سیاره زهره عبور می کند

حدود ساعت 21:27 روز دوشنبه 16 آذر 1394 به وقت ایران، ماه در مقارنه با سیاره زهره، از مقابل آن عبور خواهد کرد و حدود یک ساعت این سیاره در کشور های امریکای شمالی قابل مشاهده نیست. در سحرگاه که این سیاره در ایران طلوع خواهد کرد، حدود ۲ درجه با اه فاصله خواهد داشت. لذا این عبور از ایران قابل مشاهده نخواهد بود. این پدیده در سال های اخیر مورد توجه عکاسان بوده است. از جمله می توان به 18 جولای2007ُ‌2، آوریل 2009، 13 آگوست 2012  اشاره کرد. 

     

وضعیت رویت هلال ماه شوال 1436

زمان مقارنه: ساعت 5 و 54 دقیقه روز پنج شنبه 25 تیر 1394 در فاصله 392762 کیلومتر به وقت رسمی ایران

خلاصه وضعیت رویت هلال شامگاهی:

موعد رصد: شامگاه روز پنجشنبه 25 تیر 1394 برابر با 16 جولای 2015

پارامتر های هلال در لحظه غروب خورشید در افریقای جنوبی: مکث 40 دقیقه، ارتفاع 6.7 درجه، اختلاف سمت 0.9 درجـه، جدایی زاویه ای 7.4 درجه، ضخامت 0.13 دقیقه قوسی، فاز 0.53 درصد و فاصله 394831 کیلومتر

پیش بینی در جهان: با توجه به مدل مثلثی، اولین خشکی های جهان که بتوانند این هلال را ببیند، بخش های زیادی از جنوب قاره افریقا می باشد. امکان رویت این هلال در ساعت 22 به وقت ایران در کشورهای موزامبیک، شرق افریقای جنوبی و زیمباوه، با تلسکوپ های بزرگتر از 8 اینچ وجود دارد. بهترین نقاط در این قاره را می توان به غرب افریقای جنوبی و کشور نامبیا اشاره کرد که می توان هلال با دوربین های دوچشمی بزرگ مثل 100*20 و 80*20 و در بهترین شرایط جوی، رویت نمود. نظر به اینکه هم اکنون این کشورهای در فصل زمستان به سر می برند، شرایط جوی برای رویت در این کشورها از هر نظر مناسب است. پس از آن رویت هلال در کشور های قاره امریکای جنوبی با چشم غیر مسلح به سادگی امکان پذیر خواهد بود. در این زمان هنوز در بسیاری از شهر های ایران اذان صبح اتفاق نیافتاده است. اولین نقاط در سواحل شرقی برزیل، در حدود ساعت 2 بامداد روز جمعه به وقت ایران، هلال ماه را با چشم غیر مسلح قابل رویت خواهد بود.

قابل ذکر است هلال ماه شوال در غروب روز پنجشنبه در خاورمیانه و ایران قابل رویت نمی باشد. در نوار شمالی کشور ماه زودتر از خورشید غروب کرده و در شهرهای جنوبی ایران حداکثر بعد از 7 دقیقه از غروب خورشید، ماه نیز غروب می کند که برای رویت هلال کافی نیست. در مکه نیز ماه 12 دقیقه مکث دارد و قابل رویت نیست اما طبق تقویم ام القراء در عربستان روز جمعه عید فطر خواهد بود.

موعد رصد: شامگاه روز جمعه 26 تیر 1394 برابر با 17 جولای 2015

پارامتر های هلال در لحظه غروب خورشید در مرکز ایران: مکث 44 دقیقه، ارتفاع 8.2 درجه، اختلاف سمت 16.0 درجــه، جدایی زاویه ای 18.3 درجه، ضخامت 0.76 دقیقه قوسی، فاز 2.67 درصد و فاصله 398020 کیلومتر

پیش بینی در ایران: این هلال در غروب روز جمعه به راحتی در سراسر ایران قابل رویت است. بعضی نگران غبار کشور بــوده و احتمــال می دهند همچون هلال های رمضان 1433، شوال 1434 و شوال 1435، دیدن این هلال بسیار سخت بوده و حتی ممکن است با چشم غیر مسلح نیز دیده نشود. اگر چه غبار می تواند کار رویت را سخت نماید اما مکث و ارتفاع زیاد این هلال نسبت به هلالهای اشاره شده، شانس رویت را بالاتر می برد. لذا نگرانی خیلی زیادی برای دیدن این هلال با چشم غیر مسلح وجود ندارد و امیدوار هستیم حتی بتوان گزارش های خوبی از شهر های نوار شمالی کشور مثل مشهد، تهران و تبریز به شرط صاف بودن آسمان برای رویت با چشم غیر مسلح دریافت کرد.  

موعد رصد: جمعه 26 تیر، 30 رمضان و 17 ژولای

	مشهد	زاهدان	تهران	یزد	خرمشهر	تبریز
غروب خورشید (ساعت ودقیقه)	19:48	19:27	20:19	19:58	19:20	20:47
سن ماه (ساعت ودقیقه)	37:54	37:33	38:25	38:04	38:26	38:53
مکث (دقیقه)	40	46	41	45	47	39
ارتفاع هلال (درجه)	6.9	8.9	7.3	8.4	8.9	6.6
اختلاف سمت (درجه)	-16.6	-15.2	-16.7	-15.9	-15.7	-17.2
جدایی زاویه ای (درجه)	18.2	18.0	18.5	18.3	18.4	18.7
فاز (درصد)	2.64	2.59	2.70	2.66	2.70	2.76
ضخامت هلال(دقیقه قوسی)	0.76	0.74	0.78	0.76	0.77	0.80

خلاصه وضعیت رویت هلال روزگاهی:

موعد رصد: روزگاه روز پنجشنبه 25 تیر 1394 برابر با 16 جولای 2015

پیش بینی در مرکز ایران: با توجه به نمودار زیر، وقتی پارامتر مدل مثلثی (بر روی محور قائم) بیشتر از 10 می شود، امکان رویت هلال با تلسکوپ های بزرگتر از 10 اینچ وجود دارد. اگر چه این نمودار نشان می دهد که امکان رویت این هلال از ساعت 14 تا 16 با تلسکوپ های بزرگتر از 10 اینچ وجود دارد اما این امکان با توجه به تجربه رصدهای مشابه انجام شده (که در مطلب آقای بوژمهرانی در سایت هلال ماه نیز آمده است)، بیشتر در امکان ثبت تصویر هلال می باشد و هر گونه ادعای رویت هلال در این شرایط (که جدایی زاویه ای از حدود 6.2 تا 6.7 درجه است) را با چالشی جدی روبرو خواهد کرد. توصیه بنده برای رصدگران علاقه مند و خبره برای این هلال، پهلوگرفتن در ارتفاعات بالاتر از 3000 متر و استفاده از بخش کم عمق جوَ در ارتفاع بالاتر از 50 درجه از افق می باشد. به شرط آنکه غبار های موجود، موجب کدر شدن آسمان و دور شدن از رنگ آبی و شفاف آسمان نگردد و فیلترهای پلاریزه و تجهیزات لازم به درستی استفاده گردند. به نظر بنده امید زیادی برای دیدن این هلال در این ساعات و استفاده از آن برای اثبات اول ماه شوال در ایران وجود ندارد.

 
موعد رصد: روزگاه روز جمعه 26 تیر 1394 برابر با 17 جولای 2015

پیش بینی در مرکز ایران: اگر می خواهید یک رصد متفاوت برای هلال شوال داشته باشید، سعی کنید از ساعت 10 صبح به دنبال رویت هلال با یک تلسکوپ بزرگتراز 10 اینچ باشید. ساعتی بعد و در حدود ساعت 12، امکان رویت با دوربین و تلسکوپ بزرگتر از 5 اینچ و در ساعت 14 امکان رویت هلال با دوربین های دو چشمی کوچک مثل 50*20 نیز وجود دارد. تعقیب کردن این هلال از ساعات بعد از ظهر، کمک می کند تا رویت هلال با چشم غیر مسلح در هنگام غروب خورشید آسان تر شود. به نظر بنده اگر بتوان محلی را یافت کرد که دارای یک کوه با ارتفاع 3 تا 5 درجه در فاصله 50 تا 100 کیلومتری بوده و این کوه در راستای محل غروب خورشید بوده و سمت چپ کوه دارای افق صفر باشد، به شرط داشتن افق عاری از غبار می توان حتی هلال را نیم ساعتی قبل از غروب حقیقی خورشید، با چشم غیر مسلح رویت نمود.

شب یلدا در نیم کره جنوبی

همزمان با عبور زمین از نقطه انقلاب تابستانی در اول تیرماه، پدیده بلندترین روز سال در نیم کره شمالی و کوتاه ترین روز سال در نیم کره جنوبی اتفاق می افتد. با توجه به ایام ماه مبارک رمضان، بد نیست میزان روزه داری را در نقاط مختلف کشور در مقایسه با نیم کره جنوبی در زیر مقایسه نمایید:

چابهار: 15 ساعت و 19 دقیقه

بندر عباس: 15 ساعت و 40 دقیقه

یزد: 16 ساعت و 12 دقیقه

اصفهان: 16 ساعت و 18 دقیقه

تهران: 16 ساعت و 43 دقیقه

مشهد: 16 ساعت و 48 دقیقه

بجنورد: 16 ساعت و 59 دقیقه

تبریز: 17 ساعت و 4 دقیقه

ماکو: 17 ساعت و 17 دقیقه

این در حالی است که در افریقای جنوبی و  امریکای جنوبی به علت وقوع پدیده شب یلداُ،‌ هم اکنون طول روزه داری به کمتر از 12 ساعت می رسد.

رصد کسوف و خسوف های اقمار مشتری

در زمان دانشجویی حدود سال 1375 مشغول تنظیم یک مقاله با عنوان مشتری گرفتار گرفت ها بودم. از نتایج این مقاله برآورد حدود ۷ کسوف و خسوف در هر روز برای مشتری بود. از جمله پدیده های نادر این سیاره وجود خسوف و خسوف های بین اقمار بود که شکل های جالبی از اهله را نیز به دنبال داشت. هفته قبل باب کینگ نیز به بررسی این موضوع پرداخته و زمان های دقیق را برای رصد این پدیده داده است. 

 

 

از جمله می توان به تاریخ های جمعه 4 اردیبهشت (24 آوریل) و جمعه 11 اردیبهشت (۱ می) اشاره کرد که از خاور میانه قابل رویت است. اگر چه به نظر می رسد نتوان بوسیله تلسکوپ های عادی این پدیده را مشاهده کرد.

April 24 / Io eclipses Europa / 12:51 – 12:55 p.m. / Mag. drop = 1.6 / Middle East, Asia
May 1 / Io eclipses Europa / 3:06 – 3:10 p.m. / Mag. drop = 1.2 / Europe, Middle East

خورشیدگرفتگی 29 اسفند، آیا اروپا فلج خواهد شد؟!

همزمان با آخرین روز سال 1393 مناطقی زیادی از اروپا و شمال آسیا دارای پدیده خورشید گرفتگی خواهد بود. گرفت کلی که به ماکزیمم مقدار 2 دقیقه و 47 ثانیه خواهد رسید، تنها در دریای نروژ و اقیانوس منجمد شمالی صورت می گیرد. در اروپا خورشید از 40 تا 90 درصد میگیرد. در شمال و شمال غرب ایران نیز در حدود ساعت ۱۴ می توان تا حدود 15 درصد از این گرفتگی را مشاهده کرد. متاسفانه در بعضی از خبرگزاری ها اعلام شده است با وقوع این پدیده، اروپا به علت استفاده از باتری های خورشید فلج خواهد شد! اگر چه مراحل کامل این گرفتگی کمتر از ۴ ساعت به طول می انجامد و نبود نور خورشید در اروپا ناشی از ابری بودن آسمان در اکثر روزهای زمستان امری عادی است اما باز عده ای فکر می کنند خورشید گرفتگی جزئی در اروپا موجب فلج شدن کشور های اروپایی می شود که این نوع اخبار جای تامل و تاسف دارد. در ادامه به انتشار نقشه های مناطق زیر پوشش کسوف می پردازیم:

پدیده های نجومی این روزها

دنباله دار لاوجوی این روزهای به درخشنده ترین زمان خود رسیده است. اکنون در شرق صورت فلکی ثور از قدر حدود ۵ می درخشد. در شهر های کوچک با آلودگی نور می توان آن را با چشم نیز همچون کهکشان آندرومدا مشاهده کرد. دیدن با تلسکوپ نیز خالی از لطف نیست و می توان قرص آن همراه با غبار حاصل از دنباله آن را میز مشاهده کرد. زمان دیدن آن از ابتدای شب تا حدود ساعت ۲ نیمه شب در ایران می باشد. همزمان در ابتدای شب می توان مقارنه سیارات زهره و عطارد را نیز در آسمان غربی مشاهده کرد. 

خبرگزاری های ایران در دام شایعات سه روز تاریکی زمین!

صاحب نظران غربی اعتقاد دارند در سالهای اخیر از سوی بزرگان کاتولیک شایعاتی در خصوص تاریک مطلق زمین در حوالی 21 دسامبر منتشر شده است. این شایعه در سال گذشته ۶ روز بود که امسال به سه روز کاهش پیدا کرده است! جالب اینجاست که خبرپراکنان این شایعه درست در زمانی اقدام به این عمل می کنند که یک اتفاق بزرگ نجومی به وقوع پیوسته است و شایعه خود را در کنار آن خبر چاشنی کرده و به خورد افکار عمومی می دهند. 

روز جمعه 2 آبان 1393 در سطح خورشید لکه عظیمی ایجاد شد که قطر آن حدود 15 برابر قطر زمین برآورد شده است. چند رصدگر ایرانی نیز از آن در حین رصد هلال ماه عکس برداری کردند. گزارشات حاکی است که این لکه حتی با کمک فیلتر خورشیدی، با چشم غیر مسلح نیز قابل رویت بوده است. کارشناسان اعلام کردند ظرف این هفته آثار برخورد طوفانهای مغناطیسی شدید حاصل از این لکه به زمین را شاهد خواهیم بود که به صورت اختلالات مخابراتی، تلوزیونی و مخابراتی و همچنین بوجود آمدن شفق های قطبی در نواحی شمالگان زمین می باشد. ضمنا تاریخ نجومی هیچگاه شاهد تاریک شدن زمین ناشی از طوفانهای خورشیدی نبوده است. لذا خبرهای منتشره خصوصا از سوی بعضی خبرگزاری های کشور که به اشتباه از یک سایت سرگرمی به نشانی http://huzlers.com/nasa-confirms-earth-will-experience-6-days-total-darkness-december-2014/ منتشر شده است،‌ پایه و اساس علمی ندارد.

در انتها تصویر این لکه بزرگ که توسط رصدگران ایرانی (آقی محمد سلطان الکتابی) به دست آمده است و تصویر مستقیم بزرگ شده از این فعالیت عظیم خورشید از سایت space.com، تقدیم م گردد:

خورشید گرفتگی جزئی امروز در امریکا و شمالگان

خورشید گرفتگی جزئی بامداد امروز به وقت ایران از ساعت 0 تا ساعت ۳:۲۵ ادامه داشت و در آلاسکا و شمال کانادا تا ۸۰ درصد و در ایالات های جنوبی امریکا تا ۲۰ درصد سطح خورشید گرفت. ضمنا این گرفتگی در ایران غیر قابل مشاهده بوده است.